Mongolian Famous People

1952 онд Сүхбаатар аймгийн Онгон сумын нутагт Гомбожавын Мэнд-Ооёо төржээ.

1965 онд (13 нас) шүлэг зохиол бичин эхэлж, Монголын Зохиолчдын Эвлэлийн гишүүн болжээ.

1966 онд (14 нас) “Сүхбаатарын зам” сонинд “Ганга нуур” (1966) шүлгээ хэвлүүлсэн нь уран бүтээлийн нь дээж болжээ.

Улаанбаатарт Багшийн сургууль төгсөөд

1971 онд (19 нас) Замын-Үүдэд очиж 3 жил багшилчихаад хүү, охин хоёртой болчихоод “Галуун цуваа”, “Галтай газар хүнтэй” гэдэг шүлэг биччихээд 1974 онд

1974 онд (22 нас) УБДС-ийн монгол хэл, уран зохиолын ангийн шинэ оюутан болж элссэн. Улаанбаатарын нөлөө бүхий хоёр дугуйлангийнхан хамтран суралцаж байлаа. Тэр дугуйлангийн шилдгүүдийг МЗЭ-ийн хорооны дэргэдэх яруу найргийн клубт хичээллүүлнэ. Залуу яруу найрагчдын үдэшлэгийг их, дээд сургуулиудад хийсний дараа МХЗЭ-ийн Төв Хорооны дугуй танхимд хийж байлаа. Дугуйлангийнхаа хичээлд Ч.Лхамсүрэн, М.Цэдэндорж (1932-1982), Ц.Гайтав, Л.Чойжилсүрэн, Б.Цэдэндамба нарын зэрэг нэрт зохиолчдыг урин аваачдаг байлаа. Тэр үед нэрд гарч эхэлж байсан Т.Очирхүү, П.Бадарч, (1939), Л.Дашням, Б.Цэдэв, Д.Цоодол нарыг ч аваачиж элэгсэг дотноор ярилцдаг байсан юм.

1975 онд (19 нас) 70-80 аад оны яруу найргийн нэгэн шинэ үеийнхэн, Монголын утга зохиолын бас нэг сонирхолтой цаг үед хэдэн залуус уран найргаар нөхөрлөн "Гал" нэртэй яруу найргийн "нууц" бүлгэм байгуулжээ. Комбинатын шар байшин буюу Ажилчны районы Нэхмэлийн шарын X байрны айлын жижиг өрөөнд, Г.Мэнд-Ооёогийн хадам эцэг Базар гуайн гэрт цуглан хурлаа хийдэг байжээ. Ажилчин өвгөн Базар гуай олон таван үг байхгүй, тэднийг аугаа их том зохиолчид юм шиг л хүндэлдэг байжээ. Үнэхээр тэднээс ирээдүйн сайн зохиолчид төрөн гарчээ.

1975 онд (19 нас) Уг бүлгэмд "Гал" бүлгийн ахлагч УБДС-ын СГЗ Гомбожавын Мэнд-Ооёо (1952), МЗЭ-ийн шагналт Үржингийн Хүрэлбаатар (1954), СГЗ Шагдарсүрэнгийн Гүрбазар (1955), Ядамбатын Баатар (1957), АУДэС- ийн Дагвадоржийн Цогт (1953), Ламжавын Мягмарсүрэн (1954), МУИС- ийн СГЗ Ц.Ойдов, Хууль цаазын дунд сургуулийн Бат-Очирын Сундуй (1954-1989) нар нэгдэн орж удалгүй Сүхбаатараас Төрийн шагналт Очирбатын Дашбалбар (1957-1999), Эрээнцаваас Д.Нацагдоржийн нэрэмжит шагналт Данзангийн Нямсүрэн (1945-2002), МҮЧЗЭ-ийн шагналт Жүмпэрэлийн Саруулбуян (1957), Москвагаас Монголын орчуулагчдын эвлэлийн шагналт Ж.Оюунцэцэг нарыг нэгтгэж дахиж эгнээгээ өргөтгөөгүй аж.

1976 оны (24 нас) хавар Голын чулуу” тэргүүтэн шүлгүүд “Утга зохиол, урлаг” сонинд “Таны шинэ танил” булангаар хэвлэгдэж тухайн үедээ дуулиан тарьж байж “Гал”-ынхны хувьд маш том бахархал байлаа.

1978 онд (26 нас) УБДС-ийн монгол хэл-уран зохиолын ангийг төгсжээ. Дээд сургуулиа төгсөөд Монголын Радиогийн урлаг соёлын редакцид ажиллах болсон явдал түүний уран бүтээлийн өсөлтөд эерэг сайнаар нөлөөлсөн юм

1978 оны (26 нас) 12-р сарын 7-ны өдөр Монгол Улсын төрийн шагналт, уран зохиол судлагч Д.Цэнд багш оршил өгүүллийг нь бичиж суусан “Бодлын шувуу” түүвэр

1980 оны (28 нас) хавар “Бодлын шувуу” түүвэр хэвлэгдэн гарч 80-аад оны яруу найрагчдын нэгэн түүчээ болж уншигчдынхаа гарт хүрсэн.

1980 онд (28 нас) Хүүхдэд зориулсан “Жиргээ хөөрхөн шувуухай” ном

1983 онд (31 нас) хүүхдэд зориулсан “Уулнаас өндөр тэмээ” ном

1990 онд (38 нас) гучаад оны хэлмэгдэлд өртсөн сэхээтнүүдийн нэр алдрыг сэргээж, бүтээлийг нь нийтэд түгээн сурталчлах талаар багагүй хөдөлмөрлөн Садоо овогт Б.Шагж гэвшийн (1886-1938) “Монгол бичгийн дөт зам”(1937) сурах бичгийг хэвлүүлэв.

1991 оноос (39 нас) Монголын Соёлын сангийн хариуцлагатай нарийн бичгийн дарга

1993 онд (41 нас) “Алтан-Овоо” гэдэг роман хэвлэгдсэн

1994 оноос (42 нас) Монголын Соёлын сангийн ерөнхийлөгчөөр сонгогдон одоо хүртэл ажиллаж байна

1994 онд (42нас) С.Шагжийн “Эрэхүйеэ хялбар болгон зохиосон монгол үгний тайлбар чандманийн чимэг” хэмээх бичмэлээрээ үлдсэн толь бичгийг (1937 онд хэвлэгдээд өнөө цагт эрэл сурал болсон ховор бүтээл) Д.Цэрэнсодномын хамт “Монгол үгний тайлбар толь” нэртэйгээр хэвлүүлэв.

1996 онд (44 нас) Мэгжиджанрайсиг их шүтээнийг дахин бүтээх үйлсэд оройлон оролцон түүнийг зүй ёсоор Монгол улсын Соёлын гавьяат зүтгэлтэн эрхэм хүндэт цолоор шагнасан билээ.

1997-2000 онд (45-48 нас) Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг , Соёл, урлагийн газрын захирлаар ажиллаж байв

1997 онд (45 нас) “Мэгжиджанрайсиг” хэмээх баримтат зохиолыг хэвлүүлсэн

1998 онд (46 нас) Зураач Марзан Шаравын (1869-1939) бүтээлийг гол болгосон “Эсгийн туургатны соёл, Их Монгол” үзэсгэлэнгийн номыг япон, солонгос (1999) хэлээр тус тусын улсад хэвлүүлжээ

2000 онд (48 нас) хүүхдэд зориулсан “Найман шаргын туурь” номууд хэвлэгдсэн

2000 онд (53 нас) шилдэг шүлгүүд нь монгол, англи, орос, япон, франц, хинди хэлээр “I am coming to you” (“Чам руу би явж байна”) гэсэн нэртэйгээр Улаанбаатарт хэвлэгджээ.

2005 онд (53 нас) Монголын Соёл Яруу найргийн Академи байгуулсан.